Ostatnim razem pisaliśmy o Dniu Bitej Śmietany, obchodzonym 5 stycznia. Ale na dzień 20 stycznia przypada kolejne święto w kulinarnym świecie, mianowicie Dzień Bigosu. Zapraszamy do lektury: Nietypowe święta: Dzień Bigosu.
Historia bigosu
Danie składające się z mięsa i kapusty, na tyle ważne w polskiej kuchni że dorobiło się wzmianki w Panu Tadeuszu oraz w dziełach Tadeusza Boy-Żeleńskiego i Wincentego Pola. A będąc kiedyś w Kopenhadze, Ładniejsza natrafiła na nie podczas Festiwalu Kuchni Świata, gdzie było prezentowane jako tradycyjne danie z Polski.
Niektóre źródła podają, że nazwa bigos wywodzi się z łaciny – bi czyli podwójny, gos czyli smak, co miało odzwierciedlać zmieszanie w potrawie białej kapusty kiszonej ze świeżą. Inne mówią o tym, że w XVI wieku jego nazwa oznaczała nic innego jak sposób siekania składników (na drobne kawałki) dopiero później ewoluowała do nazwy całej potrawy – na początku jedynie siekaniny z mięsa, a w XVII wieku do dania przyrządzonego z resztek.
Od XII wieku bigos składał się głównie z siekanego mięsa (a nawet ryb (sic!)) zakwaszanego octem lub cytryną. Te ostatnie zastąpiono kiszoną kapustą dopiero w XVIII wieku, jednak nadal prym w potrawie wiodły składniki mięsne. Dopiero w XIX wieku proporcje odwrócono i powstał bigos jaki znamy, czyli kapusta z dodatkiem mięsa.
Dziś głównym składnikiem bigosu jest kapusta, i w zależności od domu może to być kapusta kiszona solo albo z dodatkiem kapusty świeżej. Do tego dochodzi mięso, głównie boczek i kiełbasa, suszone śliwki, cebula i przyprawy. Dodatkowo można wzbogacić go resztkami pieczonego mięsa, podlać winem albo dodać miód. Bigos powinien być wolno gotowany, a najlepszy jest na następny dzień, im częściej podgrzewany tym lepiej. Podaje się go z chlebem.
Rodzaje bigosu
Do najpopularniejszych rodzajów bigosu należą:
- myśliwski – z dodatkiem jałowca i dziczyzny,
- węgierski – z dodatkiem śmietany i papryki,
- litweski – z dodatkiem jabłek,
- galicyjski – z dodatkiem białej fasoli oraz ziemniaków, przyrządzony ze świeżej białej kapusty,
- hultajski – z dużą ilością słoniny i mięsa.
Inne, podobne do bigosu dania to np. postna kapusta wigilijna, meksykańskie carne polaca podane w chlebie składające się z wołowiny (lub kurczaka), kapusty, wędzonego jalapenio oraz sosu pomidorowego i bigos alzacki z kiszonej kapusty marynowanej w białym winie, wiperzowiny (kiełbaski i boczek podane są w całości) oraz jałowca, który serwuje się z ziemniakami.
Krótka przypowieść o bigosie
Dobrych kilka lat temu wybraliśmy się na kolację do restauracji Pod Wawelem Kompania Kuflowa, specjalizującej się w daniach kuchni galicyjskiej. My lubimy tu wracać na wołowego tatara z topinkami (bardzo podobnie podaje się go w Czechach) oraz sznycla jak w Wiedniu z ćwiartką cytryny i sałatką ziemniaczaną (danie również znane nam z Czech). I gdy tak sobie pałaszowaliśmy nasze tatary i kotleciki, przy stoliku obok usiadła sporych rozmiarów grupa turystów z Wielkiej Brytanii. Zajęci naszą kolacją nie zwracaliśmy na nich bacznej uwagi do momentu, aż pojawił się kelner z ich zamówieniem, od progu krzycząc: „Bidżys!, Bidżys!”. Silniejszego zatkało, a Ładniejsza aż wstała z miejsca, żeby na własne oczy zobaczyć, czym jest ów „bidżys”. Okazało się, że był to bigos (sic!). Nie ukrywamy, zrobiło nam to wieczór.
Nasze wariacje na temat bigosu
Nietypowe święta kulinarne w styczniu:
- 05/01 – Dzień Bitej Śmietany
- 16/01 – Dzień Pikantnych Potraw
- 19/01 – Dzień Popcornu
- 20/01 – Dzień Bigosu
- 30/01 – Dzień Rogalika
Więcej o nas tu: klik. I na naszym Instagramie.
Nietypowe święta: Dzień Bigosu źródła: foodandwine.com, wikipedia.